Nội dung bài viết:
- Khi nào nên cho bé ăn dặm
- Thức ăn cho bé ăn tập
- Những lưu ý khi cho bé ăn dặm
- Thực đơn ăn dặm cho bé 6 tháng – 9 tháng
- Thực đơn ăn dặm cho bé 10-12 tháng
6 tháng đầu đời, thực đơn của bé rất đơn giản: sữa mẹ. Nhưng 6 tháng tiếp theo bé sẽ bước sang cột mốc đặc biệt, là bước vào tuổi ăn dặm. Sự kiện “trọng đại” cho cả mẹ và con dễ trở thành cuộc chiến, nếu mẹ chưa hiểu khẩu vị bé. Hãy cùng tìm hiểu cách tập cho bé ăn dặm cũng như thực đơn phù hợp cho bé trong giai đoạn 6-12 tháng nhé!
1. Khi nào nên cho bé ăn dặm
Sau 6 tháng, chỉ sữa mẹ sẽ không đủ nhu cầu dinh dưỡng ngày càng cao, lúc này hệ tiêu hóa của bé đã có thể tiếp nhận thêm thức ăn khác ngoài sữa mẹ, do đó đây là thời điểm thích hợp để tập cho bé ăn dặm. Bé cũng cần quen dần với mùi vị của các loại thức ăn khác nhau và cách thưởng thức những món ăn này. Tuy nhiên, sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng quan trọng nhất của bé, nên hãy cố gắng tiếp tục cho bé bú mẹ nhé!
Lưu ý:
Trong giai đoạn đầu tập ăn dặm, bé sẽ chưa quen với thức ăn nên hãy kiên nhẫn trong toàn bộ quá trình, để bé thích nghi từ từ, ăn từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc dần, lượng thức ăn tăng dần theo độ tuổi của bé.
Khi nào có thể tập cho bé ăn dặm?
- Tốt nhất là khoảng 6 tháng tuổi.
- Khi bé có thể uống chút nước súp, cháo hay trái cây từ muỗng, bé biết dòm miệng khi mọi người ăn uống.
2. Thức ăn cho bé tập ăn
- Chuối nạo hoặc đu đủ, xoài nạo bằng muỗng
- Một miếng nhỏ khoai lang hoặc khoai tây tán nhuyễn trộn với vài muỗng sữa tươi hoặc sữa mẹ nặn ra.
- Vài muỗng nước cơm chắt với sữa.
- Tán nhuyễn vài muỗng bí đỏ, bí xanh từ nồi canh gia đình.
- Vài muỗng tàu hũ nước đường.
- Hoặc đơn giản là các loại bột gạo sữa, trái cây sữa bán sẵn trên thị trường.
Bắt đầu cho bé ăn như thế nào?
- Thức ăn ban đầu nên gần giống sữa mẹ giúp bé thích nghi dần với sự thay đổi khẩu vị.
- Thức ăn để tập ăn nên đơn giản, dễ làm và bạn đừng quá chú ý tới thành phần dinh dưỡng vội vì bé mới chỉ tập, sữa mẹ vẫn là thực phẩm cung cấp dinh dưỡng chính cho bé.
- Cho bé làm quen với độ đặc dần, với vị khác, làm quen với việc ăn bằng muỗng thay vì bú, mút...
Tập cho bé ăn
- Lựa một trong các thức ăn trên cho bé nếm thử từng chút một. Nếu bé chịu, tăng dần từ 1 lên 2 rồi 3 muỗng, nên dùng muỗng nông để đưa thức ăn vào giữa lưỡi để bé dễ nuốt.
- Bé cần 7 - 10 ngày để làm quen với 1 loại thức ăn đặc mới.
- Khi bé đã quen với 1 loại thức ăn, bạn hãy tập cho bé nếm loại mới với cách như trên. dần dần bé sẽ quen với nhiều mùi vị, độ đặc khác nhau của thức ăn. Vậy là bạn đã vượt qua khó khăn đầu tiên.
3. Những lưu ý trong giai đoạn đầu cho bé ăn
- Nên bắt đầu bằng các loại bột có vị ngọt như bột gạo sữa, trái cây sữa hoặc các thức ăn tự chế biến đơn giản như trên trong tháng đầu, dần dần chuyển sang bột mặn cá, thịt, tép, trứng... vào các tháng sau.
- Có thể cho bé ăn lòng đỏ trứng nhưng phải được nấu kỹ, không được cho ăn lòng đào. Nếu phát hiện bé bị dị ứng với trứng như nổi mề đay, lác sữa, tạm ngưng một thời gian.
- Tập bé ăn từ lỏng đến đặc, từ ít đến nhiều, nếu trẻ nghẹn, khó nuốt có thể do bột quá đặc, bạn có thể làm cho bột loãng hơn bằng một chút nước chín, nước canh hoặc sữa.
- Có bữa bé không muốn ăn, có thể bé chưa đói, bạn hãy bình tĩnh chờ bữa sau bé sẽ ăn ngon lành. Sự căng thẳng, gò ép của mẹ sẽ làm bé sợ dần bữa ăn và thức ăn. Thói quen ăn uống tốt quan trọng hơn nhiều việc phải ăn hết xuất trong lúc bé không muốn ăn..
- Ngoài thức ăn dặm, bạn cho bé uống thêm 50 - 100ml nước trái cây hoặc trái cây tán nhuyễn giữa các bữa ăn.
Những trục trặc khi bé tập ăn
- Bé chống cự lại, không chịu ăn: bạn có thể đổi qua loại thức ăn khác, thay vì dùng muỗng có thể lấy ngón tay sạch quẹt thức ăn cho bé nuốt. Nếu không thành công bạn tạm thời lùi lại khoảng 1 tuần rồi bắt đầu thử lại, đừng bao giờ cưỡng ép bé.
- Bé tiêu hơi lỏng, màu sắc thay đổi: bạn hoàn toàn yên tâm cho bé tiếp tục ăn nếu bé vẫn khỏe, vẫn chơi bình thường.
4. Cách ăn dặm cho bé 6 tháng – 9 tháng
Bắt đầu tập ăn dặm nên cho trẻ ăn thử bột loãng (tỷ lệ 1:10) với lượng bột khoảng ½ thìa cà phê. Trong thời gian đầu tập ăn, chủ yếu là cho bé làm quen với thìa và tập nuốt, nguồn dinh dưỡng chính vẫn là sữa.
Chế độ ăn của bé
- Năng lượng cần cho bé trong ngày là 800 - 900 kcal (tính cả năng lượng cung cấp từ sữa mẹ)
- Cho bé bú mẹ nhiều lần theo nhu cầu.
- 7 tháng: bú mẹ là chính và 1-2 bữa bột loãng, tăng dần độ đặc theo khả năng của bé.
- 8-9 tháng: bú mẹ và 2 -3 bữa bột đặc, thêm nước quả hoặc quả nghiền.
- Các cữ bột không nên liên tiếp nhau mà nên cách bằng các cữ bú mẹ. Ví dụ: bú mẹ - bột ngọt - bú mẹ - bột mặn - bú mẹ.
- Nếu bé chưa ăn được nhiều, hãy cho bé bú thêm ngay sau bữa ăn để bé nhận đủ dinh dưỡng.
- Tập cho bé ăn đa dạng các loại thức ăn từ 4 nhóm thức phẩm và thay đổi thức ăn theo bữa ăn của người lớn. Ví dụ: bạn ăn cá, cho bé ăn bột cá, bạn ăn rau bồ ngót hãy làm bột với bồ ngót.
- Mỗi chén thức ăn của bé luôn có 1 - 2 muỗng cà phê dầu ăn để bé đủ năng lượng hoạt động và lớn lên.
5. Cách ăn dặm cho bé từ 10-12 tháng
- Năng lượng cần cho bé trong ngày là 800-1000kcal.
- Bú mẹ nhiều lần (ít nhất 3 - 4 lần/ ngày). Trường hợp không có sữa mẹ có thể thay bằng sữa công thức phù hợp độ tuổi.
- Cho bé ăn bột đặc đủ 4 nhóm thực phẩm, ăn 3 bữa trong ngày.
- Ăn thêm trái cây tươi.
Những điều cần chú ý trong độ tuổi này
- Bé của bạn đã nặng gấp 3 lần lúc sinh và đang tập bò, tập đứng nên nhu cầu năng lượng nhiều. Cần chú ý bổ sung năng lượng cho bé qua ăn dặm, bú mẹ hoặc nếu thiếu sữa mẹ thì thay thế bằng sữa công thức.
- Tuổi này bé đã có thể chuyển qua 3 bữa bột đặc hoặc cháo đặc. Các cữ bú mẹ nên vào lúc sáng sớm - chiều - tối và ban ngày là 3 bữa ăn. Ví dụ: bú mẹ - bột ngọt - bột mặn - cháo đặc - bú mẹ - bú mẹ. Nếu bé uống sữa công thức thì nên xen kẽ các bữa ăn và uống sữa.
- Bé bắt đầu thích tự phục vụ như dành muỗng của mẹ, thò tay vào bốc thức ăn, cầm ly uống... bạn nên hỗ trợ để bé vui thích với bữa ăn, để thức ăn đem lại niềm hứng thú cho bé.
6. Cách giúp bé thích ăn dặm:
- Đây là giai đoạn học ăn, bạn nên để bé làm tất cả để trải nghiệm, sau đó bé sẽ ăn uống gọn gàng và có thói quen ăn uống tốt khi bé lớn lên.
- Mẹ một muỗng, con một muỗng, ta cùng thi đua (dù bé có làm đổ ra sàn, ra quần áo).
- Cho bé bốc miếng chuối, đậu, cà rốt... luộc nhừ (dù sau đó bé bôi trét đầy mặt mũi).
- Cho bé cầm ly với một tý sữa, tý nước trái cây... (dù sau đó bạn phải thay hết đồ cho bé).
- Sẽ có giai đoạn bé bé ham chơi hơn ăn vài tuần, được xem là biếng ăn sinh lý. Bạn đừng quá căng thẳng, la mắng, ép bé... chẳng có tác dụng gì mà còn làm cho bé sợ thức ăn kéo dài. Hãy bình tĩnh chờ đợi rồi tình trạng đó sẽ qua.
- Thông thường thì cháo đặc lại nghèo năng lượng hơn bột đặc, tuy nhiên có thể cho bé ăn thay đổi theo khẩu vị.
- Tuổi này bé cũng thích “làm người lớn” một chút, bé sẽ thích thú hơn nếu được ngồi chung bàn ăn với gia đình và nếm chút đỉnh thức ăn người lớn: vài muỗng canh, miếng cá tán nhuyễn, miếng bí tán nhuyễn, nhai vài hạt cơm...
- Bạn có thể cho bé cầm và gặm miếng củ sắn, miếng táo, mận, miếng bánh mì... để chắc nướu răng, đỡ ngứa nướu khi mọc răng đồng thời tạo sự thích thu nơi bé. Song cần chú ý tránh để bé bị hóc.
- Lúc này bạn có thể cho bé ăn sữa chua, sữa công thức, trứng cả lòng trắng nhưng phải nấu chín kỹ.
- Bú mẹ vào sáng sớm, chiều tối, đêm hoặc ngay sau bữa ăn nếu bé ăn được ít hoặc thích bú. Hoặc sữa công thức nếu bé không được bú mẹ.
- Ăn thêm trái cây tán nhỏ, bánh flant, sữa chua, nước trái cây sau bữa ăn hoặc sau khi bú mẹ.