Khi quyết định cho con đi học, xa rời vòng tay mình, đến một không gian mới với người chăm sóc mới, bạn và bé chắc chắn đều lo lắng:
- Con có khóc đến khản cổ không, lỡ con khóc nhiều quá ho rồi nôn trớ thì sao, con có bị ám ảnh bởi việc đi học không…
- Làm thế nào để con đỡ khóc hơn, những ngày đầu nên cho con đi học nửa ngày hay cả ngày thì tốt hơn?
Chúng tôi xin chia sẻ một vài kinh nghiệm để những ngày đầu tiên đi học của bé sẽ nhẹ nhàng và vui vẻ hơn nhé!
Đầu tiên, bố mẹ hãy nhớ là:
☀ Tất cả các bé đều khóc trong những ngày đầu đi học, cho dù bố mẹ đã chuẩn bị tốt bao nhiêu. Có bé sẽ khóc ngay từ ngày đầu tiên, có bé thì những ngày đầu rất vui vẻ, hào hứng, những ngày tiếp theo mới khóc. Điều này là hoàn toàn bình thường, vì lúc đầu bé còn tưởng đi học là đi chơi, say mê khám phá những cái mới xung quanh.
☀ Sau 1 tuần, hầu hết các bé sẽ chỉ khóc một chút lúc chia tay bố mẹ buổi sáng, sau đó nhanh chóng hòa nhập với bạn bè. Tuy nhiên, với những bé cá tính mạnh và thích nghi chậm, bé có thể sẽ phải khóc đến mấy tháng sau. Một kinh nghiệm là bố mẹ có thể đưa con đi bộ đi học để thời gian từ nhà đến trường lâu hơn một chút, cho bé có khoảng thời gian tương đối để thích nghi và chuyển đổi, chấp nhận việc đi học.
☀ Hầu hết các con sẽ ốm trong những ngày đầu đi học. Nếu bé không ốm quá nặng, hãy tiếp tục cho bé đi học đều đặn để bé quen. Mỗi một lần nghỉ học bé sẽ mất thêm thời gian lâu hơn để thích nghi, so với lần đầu tiên. Bố mẹ lưu ý nên rửa tay cho con với xà phòng ngay sau khi đi học về sẽ giúp bé đỡ ốm hơn.
☀ Hãy tin tưởng con bạn, nhà trường và giáo viên của con mình. Bạn hãy tin tưởng rằng con có thể mạnh mẽ để vượt qua giai đoạn chuyển biến khó khăn này. Bạn hãy tin rằng giáo viên của con mình biết cách dỗ dành, chăm sóc con bạn, mang lại cho bé cảm giác an toàn và sự yêu thương.
Với nhà trường: Việc làm quan trọng nhất ở trường mầm non giai đoạn đầu 3-4 tháng đầu khi trẻ đi học là xây dựng cho trẻ sự tin tưởng - yêu thương, giúp trẻ có tinh thần ổn định (lấy được sự tin tưởng ở trẻ) với mình, sau đó mới bắt đầu đến giai đoạn hòa đồng, sinh hoạt theo nề nếp của trường.
Khi con khóc, cô giáo sẽ vỗ về, nói tên cảm xúc cho con hiểu để thể hiện sự đồng cảm. “Cô biết con đang rất buồn, bất an vì phải xa mẹ. Có cô ở đây rồi. Cô rất yêu Bon”. Sau đó đưa đồ chơi để giúp trẻ quên đi nỗi buồn, nhớ mẹ. Không ngừng khích lệ khi trẻ nín khóc hoặc nỗ lực chơi “Ôi Bon cố gắng lắm. Con giỏi lắm. Mẹ sẽ rất vui nếu con chơi ngoan như này”. Chỉ khi bé cảm thấy bé được yêu thương, tin tưởng ở cô giáo bé mới hợp tác. Các cô giáo mầm non đều hiểu điều ấy để ứng xử nhẹ nhàng, ưu tiên đáp ứng nhu cầu về mặt cảm xúc với con bạn trong lần đầu bé đến trường.
Và sau đây là một số kinh nghiệm, cách chuẩn bị để con có thể háo hức hơn và tự tin hơn, vui vẻ hơn trong những ngày đầu đi học để hòa nhập với môi trường mới:
☀ Nên cho bé đi học ngày đầu tiên vào thứ 3. Thứ 2 là thời điểm đầu tuần, các bé trở lại đi học sau những ngày nghỉ nên có thể hơi xáo trộn, các bé nhạy cảm sẽ khóc lóc, mè nheo. Thứ 3 mọi chuyện sẽ ổn hơn và các cô sẽ có nhiều thời gian để chăm sóc bạn mới hơn. Bé nên đi học liên tục 3-4 ngày trước khi nghỉ cuối tuần để dễ thích nghi.
☀ Sau khi đã chọn được trường ưng ý, hãy nói chuyện với con về những thay đổi sắp tới. Cho dù bạn cho bé đi học lúc bé chỉ 6 tháng và bạn nghĩ bé “chưa hiểu gì”, nhưng việc bạn nói chuyện với bé thể hiện sự tôn trọng, chuẩn bị tinh thần cho bé và bé sẽ cảm nhận được chuyện gì sắp xảy ra. Hãy nói chuyện với con về việc đi học như là một cuộc khám phá mới, hào hứng với một sự thay đổi cần thiết và mang lại lợi ích cho cả con và mẹ như “Ôi, con sắp được đi học rồi đấy. Đi học con sẽ được gặp bao nhiêu là bạn mới, nhiều đồ chơi lắm”, lịch trình một ngày ở trường sẽ như thế nào, ai sẽ chăm sóc con, ở trường có gì khác so với ở nhà…. Đừng dặn dò bé kiểu như “con đừng khóc vì nhớ mẹ nhé” “nếu có bạn nào bắt nạt con chạy ra chỗ cô giáo nhé”. Cho dù khi bạn trao đổi với người nhà mà có bé ngồi gần đó, bạn cũng không nên tỏ thái độ lo lắng hay chuẩn bị trước cho các tình huống xấu. Bé có thể cảm nhận đó là một sự nguy hiểm, hơn là một nỗi mong chờ.
☀ Đọc cho con nghe một số cuốn sách về việc đi học như “Một ngày ở nhà trẻ”, “Siêu Thỏ: ứ đi học đâu” để bé chuẩn bị tinh thần trước cho việc đi học
☀ Hành trang “nhập ngũ” của con đơn giản là một chiếc ba lô, và chiếc ba lô này sẽ thể hiện được sự quan tâm, chăm sóc của bố mẹ với con. Bạn nên quan sát độ rộng tủ để đồ của con ở lớp để mua ba lô cho phù hợp. Nhiều bạn mua ba lô không để vừa ngăn tủ ở lớp nên rất phiền phức cho con. Đây chỉ là một chi tiết nhỏ nhưng nếu bố mẹ để ý một chút sẽ giúp bé cảm thấy thoải mái hơn mỗi khi đến lớp.
Đưa bé đi mua ba lô, mũ, một bộ quần áo mới cho ngày đi học đầu tiên. Hãy cùng bé chuẩn bị, sắp xếp đồ dùng vào ba lô và tập dượt đi học. Điều này sẽ khiến bé hào hứng hơn với việc đi học.
Bạn hãy chuẩn bị cho con ít nhất 2 bộ quần áo theo mùa, khăn thấm mồ hôi, quần chip, tất… và thêm bỉm nếu con còn dùng bỉm. Bạn hãy cất vào ba lô của con một người bạn thú bông, hoặc đồ chơi mà con thích nhất, “người bạn” này sẽ an ủi con rất nhiều khi con đi học. Và cuối cùng, bạn hãy sắm cho con 01 gối, 01 chăn theo mùa và gửi lại nhà trường để cho con ngủ trưa bạn nhé.
☀ Điều chỉnh lịch sinh hoạt ở nhà gần giống với lịch sinh hoạt ở trường để con không bị quá khớp khi đi học. Hãy cho bé ngủ giấc trưa cùng giờ với giờ ngủ ở trường, ăn cùng giờ và chế độ ăn nhẹ như ở trường và cho con đi ngủ sớm buổi tối để sáng mai dậy sớm, vui vẻ tỉnh táo đi học nhé.
☀ Nên cho bé đi học cả ngày ngay từ đầu, thay vì đi học nửa ngày. Theo các giáo viên mầm non, thông thường đến buổi chiều các bé sẽ bớt nỗi nhớ nhà, nhớ mẹ và chịu theo các cô hơn. Nếu bé đi học nửa ngày, bé vừa mới chịu theo cô thì bố mẹ đã đón về nên sẽ lâu thích nghi hơn. Gia đình có thể đón bé sau 15h00 hoặc đón sớm hơn trong trường hợp bé bất hợp tác (nhà trường sẽ gọi điện thông báo). Bạn cũng có thể “hẹn” với bé giờ đón. Có thể bé sẽ không hiểu những gì bạn nói nhưng một lời hứa, một sự cam kết này sẽ thành một điều kiện để bé yên tâm hơn rằng bạn sẽ đón bé, bạn không bỏ rơi bé. Và hãy nhớ đến đón bé đúng giờ, không trễ hẹn, cho dù bạn có bận gì đi nữa.
☀ Nên cho bé bắt đầu đi học vào mùa hè – thu hơn là đông – xuân vì đó là mùa con dễ ốm hơn. Thời điểm 18 tháng là đỉnh điểm của việc phân biệt quen – lạ nên bạn nên tránh thời điểm này để cho con đi học, trước hoặc sau đó 1 tháng sẽ tốt hơn.
☀ Nếu có thể, hãy làm quen với một số bé sẽ học cùng lớp với con và cho con chơi với các bạn một thời gian nhất định trước khi đi học để con không quá lạ lẫm khi đến lớp. Bố mẹ cũng có thể chụp ảnh trường, cô giáo và các bạn cho bé xem ở nhà để làm quen trước khi đi học. Hàng tối, bố mẹ có thể cho con xem ảnh, giới thiệu cho con tên, tuổi và một vài đặc điểm của cô giáo, bạn bè để con làm quen nhé.
☀ Nói chuyện với bé rõ ràng và dứt khoát về việc đi học và chào tạm biệt bé. Bạn nên nói một vài câu ngắn gọn “Con đi học còn mẹ đi làm nhé, chúng mình cùng hợp tác với nhau nhé. 5h chiều, sau khi con uống sữa và ngồi chơi một lúc thì mẹ sẽ đến đón con về nhà. Mẹ yêu con, chào con”. Bạn có thể ôm bé, thơm bé rồi nhanh chóng rời đi, đừng tỏ ra lo lắng, đừng nán lại khi bé khóc lóc, dần dần bé sẽ quen hơn.
☀ Không bao giờ nên đưa bé đi học mà không chào bé, dặn bé về việc đón bé mà trốn bé đi về. Nhiều cha mẹ thường đưa con đến trường rồi tranh thủ lúc con mải chơi, trốn ra về và cho rằng điều này làm bé ít khóc hơn, nhanh quen hơn. Nhưng hãy thử tưởng tượng bạn yêu một anh chàng mới quen, anh ta đưa bạn đến một nơi xa lạ rồi chả nói năng gì bỏ bạn mà đi, một người lớn như bạn có sợ hãi không? Việc bé bỗng nhiên phát hiện ra không thấy bố mẹ đâu, không hiểu chuyện gì đang xảy ra sẽ khiến bé sợ hãi và tổn thương, càng khó rời xa cha mẹ hơn trong những ngày đi học tiếp theo. Trẻ con có khả năng chịu đựng lớn hơn bạn tưởng rất nhiều, hãy nói chuyện rõ ràng với bé, bé có thể cảm nhận được mọi chuyện và trấn an bản thân tốt hơn là để bé tự vật lộn, không hiểu chuyện gì đang xảy ra.
☀ Nói chuyện với bé về những nỗi sợ và lo lắng. Hãy công nhận cảm xúc của con, con đã rất buồn, rất sợ, rất lo lắng khi phải xa mẹ và hướng dẫn bé một số cách để tự trấn an bản thân như mút tay, ôm gấu bông. Việc được công nhận cảm xúc và hiểu những cảm xúc ấy là bình thường sẽ giúp bé cởi mở hơn, tự tin hơn với cảm xúc của mình.
☀ Trường hợp bé vẫn khóc và sợ đi học
Trong trường hợp bé vẫn khóc và sợ đi học dù đã có thời gian làm quen trước đó. Bạn tìm hiểu xem lý do bé khóc có phải từ phía nhà trường không. Hãy nói chuyện với bé, hỏi tại sao bé không thích đi học. Nếu bé chưa trả lời được, bạn có thể tự trả lời hộ bé. Khi ấy bé sẽ rất hứng thú. Mỗi ngày đều lặp lại như vậy, nói chuyện thường xuyên về lớp học, cô giáo, bé sẽ dần quen và bớt đi cảm giác sợ hãi phải đi học.
Những ngày đầu tiên đi học là một cột mốc rất quan trọng trong đời con, ảnh hưởng lớn đến tâm lí của con. Nếu bạn chuẩn bị tốt cho con ngay từ những lần tạm xa nhau đầu tiên, con sẽ có tâm lí thoải mái và vui vẻ hơn, thích nghi tốt hơn. Đừng đột ngột, đừng dọa dẫm để những ngày đầu đi học trở thành kí ức đáng sợ trong lòng con nhé!
Những điều ba mẹ nên tránh:
☀ Đừng lo lắng thái quá khi con khóc, không ăn, thi thoảng ngủ nói mơ. Vì đôi khi ba mẹ lo lắng quá cũng sẽ khiến con cái bị ảnh hưởng mà căng thẳng theo. hãy vui vẻ, lạc quan và tin rằng "ừ, không sao đâu, con làm được thôi".
☀ Đừng hỏi ”Con thích cô nào hơn” và dựa vào câu trả lời của con để đánh giá giáo viên. Vì tầm tuổi này trẻ con chưa ý thức được trách nhiệm với lời nói của mình, tâm trạng còn thay đổi thất thường, và đôi khi còn tùy thuộc thái độ biểu cảm của ba mẹ mà đưa ra câu trả lời. Vấn đề phán đoán giáo viên phải chính bản thân mình cảm nhận. Đôi khi chỉ vì câu nói của con mà có cái nhìn định kiến với giáo viên là điều rất đáng tiếc.
☀ Tránh hỏi các câu nhàm chán “Hôm nay con chơi ở lớp có vui không” vì nó chỉ có đáp án có - không chứ không khơi gợi hứng thú cho trẻ trả lời. Hãy để tự trẻ bắt đầu kể hoặc hỏi câu hỏi mở: Hôm nay con đi học thế nào? Điều gì ở trường làm con vui nhất ngày hôm nay?
☀ Ngày nghỉ hay cuối tuần đừng nhắc gì liên quan đến nhà trẻ hay việc đi trẻ, hãy để ngày đó hoàn toàn là ngày nghỉ ngơi với trẻ.
☀ Không lấy cô giáo ra để dọa bé.
Đây là lỗi nhiều bà mẹ Việt gặp phải nhất. Đừng bao giờ nói với bé: “Nín ngay không cô giáo mắng bây giờ” hay “Còn khóc nữa là mẹ cho đi học đấy, không được ở nhà đâu”… Chúng ta thường có thói quen lấy cô giáo, việc đi học ra để dọa bé mỗi khi bé mắc lỗi hoặc không nghe lời. Cách này vô tình khiến cho cô giáo, trường học trở nên khủng khiếp đối với bé.
Làm gì khi con về nhà mè nheo, khóc lóc bám mẹ?
☀ Bao dung: Khi mới đi nhà trẻ, cả một ngày chịu nhiều mệt mỏi, áp lực tâm lí rồi, nên khi được ở cạnh mẹ bé nào cũng chỉ muốn được ôm, được bế và làm nũng thôi. Hãy bao dung với những đòi hỏi ấy của trẻ.
☀ Hãy đáp ứng nhu cầu của bé ngay khi có thể: Đặc biệt dưới 3 tuổi trẻ vốn chưa học được cách kiềm chế cảm xúc, chưa biết kiên nhẫn nên những câu như “Đợi mẹ một lát đã. Từ từ đã mẹ đến…” sẽ hầu như không hiệu quả khi trẻ lên cơn ăn vạ đâu. Vì thế khi con khóc đòi bế là con đang muốn được thỏa mãn nhu cầu tình cảm, nên ba mẹ cố gắng dừng hết mọi việc đang làm, chạy đến ôm con vào lòng một chút và vỗ về “Ừ, mẹ đây. Con mẹ buồn à. Hôm nay đi nhà trẻ cả ngày mệt quá mà. Mẹ biết rồi. Con của mẹ cố gắng lắm”.
☀ Đừng thuyết giáo khi con đang khóc: Dù đang bực tức hay mệt mỏi cũng đừng thuyết giáo, đừng mắng mỏ “Mẹ bảo đợi mẹ một tí rồi mà. Có nín ngay không. Mẹ còn phải nấu cơm chứ”.
☀ Chỉ cần ôm con trong yên lặng: Chỉ cần mẹ ôm con, yên lặng vỗ về, thừa nhận cảm xúc của con, chứ càng giảng giải, càng nói lý càng không hiệu quả. Còn nếu quát mắng lại càng khiến trẻ nghĩ rằng ba mẹ không yêu mình nữa. Đợi khi con nín khóc, con bình tĩnh hơn hãy chuyển sự chú ý qua chơi đồ chơi hoặc xem mẹ đang làm việc nhà. Nếu bé bắt đầu tự ngồi chơi rồi thì đi làm việc nhưng đừng quên trò chuyện với bé, thi thoảng đến bên vỗ về khen ngợi.
Qua mỗi trải nghiệm khi trẻ bình tĩnh lại ba mẹ sẽ nói cho trẻ lí do con cần cố gắng chơi một mình để ba mẹ còn làm việc, trẻ sẽ dần tự hiểu, vui vẻ mà không cần mè nheo mẹ nữa. Giống như một trẻ bú no sẽ cười tươi, chỉ đứa trẻ chưa được thỏa mãn đầy đủ nhu cầu về mặt cảm xúc thì chúng mới mè nheo, đòi bế mà thôi. Nên giai đoạn 0-3 tuổi đừng lo con nhõng nhẽo, đừng lo con bám mẹ và không tự lập. Chỉ cần lo con có được lắng nghe và thỏa mãn nhu cầu cảm xúc không thôi ba mẹ nhé. Có tự tin, có tin tưởng thì mới có tự lập.
Theo Flykids